nieuws

Ecoloog Harm Piek maakt bijzonder boek over zijn eigen Dwarsgracht

Een meraekel gesparrel, zo heet het nieuwe boek van ecoloog Harm Piek over Dwarsgracht. Het betekent zoiets als een lastig karwei, een heel gedoe. Een meraekel gesparrel, dat was het leven van de Dwarsgrachtigers die eeuwenlang geïsoleerd leefden van turfsteken, visserij, rietteelt en landbouw.
Dwarsgracht is een dochterdorpje van Giethoorn. Daarover zijn tientallen boeken geschreven, maar over Dwarsgracht was nauwelijks iets te vinden, hoewel de manier waarop de inwoners hier al eeuwen leven en werken in en met het landschap uniek is.

laatste kans

Voor de bekende ecoloog Harm Piek reden de bijzondere geschiedenis van zijn eigen dorp vast te leggen in het lijvige boekwerk Een meraekel gesparrel. Het boek móest ook nu geschreven worden, want in archieven is nauwelijks iets te vinden, en het aantal mensen dat de geschiedenis nog kan navertellen neemt snel af.
Schrijver Harm Piek: "toen ik begon met dit boek waren er nog 12 mensen die ik vragen kon stellen, nu zijn er nog hooguit vier over. De urgentie om dit boek te schrijven was groot. Ik ben blij dat ik dit nu aan anderen door kan geven". 

veranderend landschap

Bijna nergens waren de inwoners in hun leven en werk zó verbonden met het landschap als hier in deze natte uithoek van Overijssel. De basis van het afwisselende landschap met sloten, weilanden, rietvelden en bosjes ontstond toen de turf werd gewonnen.
Daarna hielden boeren, vissers en riettelers het gebied met elkaar in stand. Dat was bittere noodzaak omdat ze anders hun beroep niet konden uitoefenen. Zonder ingrepen als maaien, beweiden en baggeren zou hier alleen nog ondoordringbaar moerasbos zijn.

geïsoleerd

Dwarsgracht was tot ver in de jaren 50 van de vorige eeuw één van de meest geïsoleerde dorpen van het land en was uitsluitend bereikbaar met een boot. De koeien, de melkbussen, maar ook de dokter en de schoolkinderen, alles ging over het water. "Ik ben nog net niet in de punter geboren, maar het scheelt niet veel", zegt Harm Piek.
Pas in 1957 kwam er een weg die Dwarsgracht met Giethoorn verbond.  Nog steeds is een deel van de boerderijen alleen bereikbaar over het water of over een smal fietspaadje. 

verval en herstel

Inmiddels zijn er geen boeren meer in het dorp, en ook de vissers en rietsnijders zijn verdwenen. Het landschap verandert daardoor in snel tempo. De afwisselende weilandjes en sloten worden overwoekerd. Om het historische landschap te behouden is Harm Piek met een groep inwoners zelf het onderhoud gaan doen.
Het werk dat vroeger door boeren en rietsnijders werd gedaan doen nu de Noabers aan de zuidkant van het dorp. Het effect is goed zichtbaar, op grond waar alleen nog ruig gras groeide, zijn nu weer bloemrijke weilandjes met tientallen plantensoorten. Ze vormen zo een paradijs voor insecten en weidevogels.
Lees meer:

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie? Tip de redactie via WhatsApp of via de mail.